દરેક વ્યક્તિમાં કેટલાક ગુણો અને ખામીઓ હોય છે. તેના ગુણોથી અને આચરણોથી વ્યક્તિ સમાજમાં માન-સન્નમાન મેળવે છે અને અવગુણો નિષ્ફળતા તરફ દોરી જાય છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે વ્યક્તિએ તેના અવગુણોને ઓળખવા જોઈએ અને તેમાંથી છૂટકારો મેળવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
મહાત્મા વિદૂરે વિદુર નીતિમાં વ્યક્તિની તે આદતોનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે તેને વિનાશના માર્ગ તરફ દોરી જાય છે. વિદુરજીના મતે, આ આદતોને કારણે વ્યક્તિ ક્યારેય સુખી નથી થઈ શકતો. તો પ્રિય વાચકમિત્રો ચાલો જાણીએ કે કઈ કઈ છે એ આદતો ?
- શ્લોક- अतिमानो अतिवादश्च तथात्यागो नराधिप।
क्रोधश्चात्मविधित्सा च मित्रद्रोह श्च तानि षट्।।
एत एवासयस्तीक्ष्णा: कृन्तन्यायूंषि देहिनाम्।
एतानि मानवान् घ्नन्ति न मृत्युर्भद्रमस्तु ते।।
1. ઘમંડ: વિદુરજી કહે છે કે જે વ્યક્તિ હંમેશાં પોતાની પ્રશંસા કરે છે તે ઘમંડી છે. તે પોતાને અન્ય લોકો કરતા શ્રેષ્ઠ માને છે. ઘમંડ માણસ અંધકારની તરફ લઈ જાય છે તેમજ વિકસાવેલા ધંધાને વિનાશની તરફ વાળે છે. જયારે આ ઘમંડનો જન્મ થાય છે ત્યારે માણસાઈનો અંત આવે છે. વિદુરજી કહે છે કે આ લોકો ક્યારેય ખુશ ન હોઈ શકે.
2. ગુસ્સો: મહાત્મા વિદુર મુજબ ક્રોધ એ વ્યક્તિનો સૌથી મોટો શત્રુ છે. ક્રોધમાં, વ્યક્તિની વિચારવાની અને સમજવાની ક્ષમતા સમાપ્ત થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, ઘણી વખત વ્યક્તિ કંઈક એવું કરે છે જેનાથી તેને નુકસાન થાય છે. તેથી ગુસ્સો ટાળવો જોઈએ.ગુસ્સાના કારણે ઘણા કામ ખરાબ થઇ જાય છે. ઘણીવાર સંબંધોનો અંત આવી જાય છે તો કેટલીક વાર આપણુ પોતાનું જ નુક્સાન થઇ જાય છે. આપણુ નુકસાન થાય તેના કરતા આપણે ગુસ્સો મેનેજ કરતા શીખી લેવું જોઇએ.
ક્રોધ એ સફળતામાં બાધક બને છે. આ ઉપરાંત ક્રોધને લીધે ક્યારેક મુશ્કેલી પણ આવી શકે છે. ક્રોધને અન્ય પર નીકાળવાની જરૂર નથી. ધ્યાન ધરવાથી પણ ક્રોધ બહાર નીકળી શકે છે. દુઃખને અન્ય પર પણ ઢોળવું ન જોઇએ. દુઃખ પણ ધ્યાનમાં નીકળી શકે છે. એકલા જ તમે ક્રોધ તેમજ દુઃખ પર વિજય મેળવી શકો છો
3. વધુ બોલવું: વિદુર નીતિ મુજબ વ્યક્તિએ વધારે બોલવાનું ટાળવું જોઈએ. ઘણી વખત લોકો સામેની વ્યક્તિને કંઈક કહેતા હોય છે, જેનાથી તે દુ .ખ પહોંચાડે છે. વધારે વાતો કરવાની ટેવ વ્યક્તિને વિનાશના માર્ગ તરફ દોરી જાય છે.
4. ત્યાગનો અભાવ: મહાત્મા વિદુર મુજબ જે લોકોમાં બલિદાન અને સમર્પણની ભાવના નથી, તેઓને સમાજમાં માન અને સન્માન મળતું નથી. આવા લોકો જીવનભર દુ:ખી રહે છે. જીવનમાં કૈક મેળવવા માટે કઈક બલિદાન પણ આપવું પડે છે. જે માણસમાં જુનું ત્યાગ કરીને કઈક નવુ પ્રાપ્ત કરવાની ક્ષમતા હોય છે એ લોકોને હમેંશા સફળતા મળતી રહે છે.
5. મિત્રતામાં છેતરપિંડી: વિદુરજી કહે છે કે મિત્રોને છેતરવું એ એક મહાન પાપ છે. સંકટ સમયે સાચા મિત્રો તમારા બચાવમાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, તેમની સાથે છેતરપિંડી કરવાથી તમે વધારે દિવસ માટે ખુશ નહીં રહી શકો. મિત્રતા જેવા પવિત્ર સબંધમાં છેતરપીંડી કરનાર ક્યારેય જીવનમાં સફળ થતો નથી.
લેખન સંપાદન : Infogujarat Team : નોંધ:- અમે આ લેખ માત્ર જાણકરી પુરતો આપ સુધી પોહચડીએ છીએ.ભારતીય સંસ્કૃતિના કોઈ પણ ધર્મ કે સમુદાયની લાગણીને ઠેસ પહોચાડવાનો કે અંધશ્રદ્ધા ફેલાવવાનો કોઈ હેતુ નથી..”જય હિન્દ…જય જય ગરવી ગુજરાત”જો અમારા આ લેખો ગમ્યા હોય તો લાઈક, શેર અને કમેન્ટ જરૂર કરજો!
